ضرورت تشکیل گروه

تعداد بازدید:۳۷۶

خشکسالی یک پدیده طبیعی از اقلیم است و انسان نمی­تواند از وقوع آن جلوگیری کند. بنابراین تنها راه مقابله با خشکسالی کاهش و تعدیل اثرات آن می­باشد. بخش کشاورزی با اختصاص بیش از 90 درصد از آب مصرفی کشور، در هنگام خشکسالی بیشترین آسیب را می­بیند. مدیریت بلند مدت منابع آب، مستلزم استفاده اقتصادی و بهینه از آن است. مهمترین عوامل کمبود آب در ایران کنونی شامل موارد زیر می­باشد.

جغرافیای خشک و وابسته به بارش، هدررفتن آب در کشاورزی (90درصد مصرف آب کشور)، استفاده غیراصولی از آب­های زیرزمینی (چاههای غیرمجاز)، افزایش بی­‌رویه جمعیت و مصرف آب در واحدهای مسکونی، لوله­‌کشی غیراستاندارد در مناطق شهری(30درصد هدرفت در سیستم شهری)، تغییرات آب و هوایی در کره زمین(تغییراقلیم). 

از اثرات منفی خشکسالی در بخش کشاورزی نیز می­توان به موارد زیر اشاره کرد.

کاهش کیفیت محصول، کاهش درآمد زارعین و باغداران، کاهش تولید، افزایش حمله آفات، خسارت به گیاهان در اثر چرای بی­رویه،افزایش هزینه آبیاری، افزایش هزینه فراهم کردن آب، اثرات اجتماعی به­ویژه مهاجرت روستائیان به شهرها و شهرها به شهرهای بزرگتر و دارای آب و هوای بهتر.

در بخش تولیدات گیاهی و باغی خشکسالی باعث کاهش درآمد روستائیان، افزایش قیمت محصولات کشاورزی، بایرماندن زمین­های کشاورزی،  هدر رفت سرمایه،  افزایش ریسک آتش سوزی در مزارع، کاهش بازدهی و کیفیت محصولات کشاورزی و باغی، افزایش آفات و امراض، خشک شدن درختان میوه و نابودی باغهای قدیمی وافزایش واردات میوه و محصولات کشاورزی و خروج ارز از کشور می­شود.

در بخش دامداری خشکسالی باعث کاهش علوفه و افزایش قیمت آن، کاهش توان دامپروران در نگهداری دام، افزایش فروش دام، افزایش بیماری و مرگ و میر دام، کاهش قیمت فراورده های گوشتی در کوتاه مدت ومتضرر شدن صنعت دامداری، افزایش قیمت فراورده های گوشتی و لبنیاتی در درازمدت، افزایش لاغری دام ها و سقط جنین، فقر مراتع و از بین رفتن آن، فقر غذائی دام‌ها را بدنبال داشته که زمینه کاهش سیستم ایمنی بدن دام‌ها در مقابل عوامل میکروبی و ایجاد بیماری‌های انگلی خارجی و داخلی بدن دام را فراهم ساخته و بروز تلفات در دامداری‌ها را افزایش داده است. از دیگر عوارض سوء خشکسالی می‌توان به کاهش تولید در دام، عدم و یا افزایش فاصله زایش و تحمیل هزینه‌های درمان و نگهداری اشاره کرد.

در بخش شیلات خشکسالی باعث کاهش آب رودخانه ها و استخرهای پرورش ماهی، افزایش آلودگی آبها و محیط زیست آبزیان، افزایش ریسک بیماری آبزیان پرورشی، ورشکستگی و بیکاری آبزی پروران، افزایش قیمت محصولات شیلات در بازار، افزایش واردات و خارج شدن ارز از کشور شده است.

دربخش آفات گیاهی، کرم خراط، پروانه چوبخوار پسته، سوسک شاخک بلند رزاسه، سوسک چوبخوار شاخک بلند درختان میوه و سوسک طوقه‌خوار درختان همه جزو آفات ثانویه‌ای هستند که با تداوم خشکسالی در استان به آفات درجه یک تبدیل شده‌اند. آفات نباتی و آفات باغ ها و مزارع، کاهش کیفیت آب شرب، از جمله آثار ثانویه خشکسالی 

هستند که در چند سال اخیر آثار ثانویه خشکسالی خیلی بیشتر از خشکسالی خود را نشان داده است.

 در بخش مراتع و جنگلها و منابع طبیعی خشکسالی باعث خشک شدن مراتع و کاهش تولید درختان جنگلی، افزایش ریسک آتش سوزی در مراتع و جنگلها، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و افزایش آسیب های زیست محیطی، افزایش آلودگی هوا، فرسایش خاک و سیل­خیزی و افت سطح سفره های زیرزمینی و افزایش فرسایش خاک وکاهش کیفیت آب می شود. 

دربخش آب شرب و صنعت خشکسالی باعث وارد شدن خسارت سنگین و کاهش بازدهی و افزایش بیکاری و مهاجرت می­گردد.

در بخش انرژی خشکسالی باعث افزایش تقاضای انرژی و کاهش منابع در زمان خشکسالیها، همچنین افزایش هزینه های صنعت انرژی می­شود. بحث بر سر انرژی در زمان خشکسالی یکی از مشکلات چالش برانگیز می باشد. در سیستان و بلوچستان دیده شده است که با وقوع خشکسالی به خاطر نباریدن باران، گرد و خاک ناشی از بادهای موسمی بر روی سیمهای انتقال برق باقی مانده و باعث افزایش آلودگی و از بین رفتن روکش این سیمها می­شوند. تعمیر سیمهای برق و از بین بردن گرد و خاک موجود بر روی آنها میلیاردها تومان هزینه به بودجه عمومی کشور در استانهای خوزستان، ایلام، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی تحمیل می­کند. امکان احداث بسیاری از صنایع و کارخانه ها به دلیل نبود یا کمبود آب وجود ندارد.

آخرین ویرایش۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲